Форум сайта «Глобус Беларуси»

[Alstom]

Под Оршей уничтожают монастырь XVIII века

Власти решили снести уникальный памятник архитектуры - здание бывшего монастыря доминиканцев в Смолянах.

Краеведы протестуют: несколько лет назад это здание на территории Оршанского района не включили в перечень исторических объектов, находящихся под охраной государства. Теперь его решили снести без каких-то предварительных археологических исследований, передает «Радыё Свабода».

Очевидцы рассказывают, что рядом со зданием уже выкопали два котлована - чтобы «похоронить» в их остатки исторической постройки. Это уже является нарушением законодательства об охране исторического наследия. Без предварительного согласия ученых категорически запрещается вести в охранной зоне вокруг монастыря любые земляные работы.

Костел и монастырь доминиканцев в Смолянах - памятник архитектуры барокко, построенный во второй половине XVIII века. Несколько последних десятилетий он находится в аварийном состоянии несмотря на попытки сохранить и восстановить этот комплекс. Жители Смолян говорят, что деревня могла бы стать выдающимся туристическим объектом, ведь здесь сохранилось много архитектурных и исторических ценностей - доминиканский костел, остатки замка «Белый Ковель», построенного в начале XVII века, могила известного поэта Томаша Зана. Но вместо восстановления в Смолянах только разрушают памятники.

Оршанские краеведы и представители демократических сил обратились в Министерство культуры, в управление культуры Витебского облисполкома и в структуру, ответственную за охрану памятников истории и культуры в Оршанском райисполкоме, а также к исследователям-археологам, которые занимаются изучением прошлого Оршанщины, и в негосударственные организации, который заботятся о сохранении исторического наследия. Они надеются остановить уничтожение здания комплекса доминиканского монастыря в Смолянах.

http://charter97.org/ru/news/2013/4/17/68092/


Ну что сказать, одни маты...

[zagloba]

Зато мне есть что спросить - интересно какой очередной "газпром" там что строить собирается?

[snip_17]

«15 хвілін таму спынілі самавольства сельсавета»: кляштар XVIII ст. у Смалянах не зносяць
http://nn.by/?c=ar&i=108357

[Alstom]

Ну все, прям отлегло! Хотя от наших властей, а именно от их отношения к историческим памятникам, можно ожидать чего угодно.

[GlobusBelarusi]

У меня такое впечатление, что разные стороны (журналисты, сельсовет и т. д.) не совсем понимают, о чем именно идет речь - о костеле или о перестроенном здании монастыря слева от костела:

«Гэта унітарнае сельгаспрадпрыемства „Смаляны“ ліквідуе свае цэхі. Яны ў будынку 1937 года — нават цэглай год пабудовы выкладзены»

А если бы на костеле написали "1950", храм бы от этого помолодел?..
Посмотрите на левую стену цеха - на мой взгляд, монастырская кладка довольно хорошо видна, равно как и кладка советских времен:


Впрочем, остается вариант, что в 1937 году это здание было возведено из кирпича разобранного монастыря.

P. S. Ссылка на монастырь на "Глобусе Беларуси" - http://globustut.by/smolyany/domin_main

[GlobusBelarusi]

По поводу предположения о полностью новом строительстве 1937 года.

На главном фасаде хорошо видны три типа кладки (фото можно увеличить):
- старая (видимо, 2-я половина XVIII в.), красные стрелки;
- новая (1937 г.), желтые стрелки;
- новейшая (2-я половина XX в.), зеленая стрелка.

[Валерій]

Згодны абсалютна-калі паглядзець на кладку касьцёла і на кладку кляштара,то добра відаць што цэгла аднолькавыя і швы вымытыя часам аднолькава.
Толькі у кляштары вышэй за 0,5 м пачынаюцца металічныя канструкцыі-бэлькі і трубы,што маглі там з'явіцца толькі падчас новадзелу са старае цэглы,якую ўжо клалі амаль без раствору.
З пункту гледжаньня няведамакалімагчымага дасьледваньня і раскопак будынак трэба захаваць безумоўна бо за ім пойдзе і касьцёл.Разбяруць у мэтах бясьпекі тамтэйшых дзяцей,што лазяць па ім безперапынна.
P.S.Мушу думаць што будынак для МТС,выкананы у модным на той час (1937 г.)стылі такога сабе канструктывізму ці не адзіны у сьвеце і хаця б з гэтае прычыны павінен быць захаваны.

[geo.by]

Добра, што я паспеў там пабываць і ўсё сфатаграфаваць

[GlobusBelarusi]

[korkh]

Ад гістарычнага будынка ў Смалянах засталася чвэрць
18 красавіка, калі ў сьвеце адзначаюць Міжнародны дзень аховы помнікаў, на Аршаншчыне расьцягваюць паўразбураны будынак дамініканскага кляштарнага комплексу 18 стагодзьдзя

Зранку з тэрыторыі дамініканскага кляштара, што ў вёсцы Смаляны на Аршаншчыне, вывозілі на машынах дошкі і цэглу. Між тым як супрацоўніца Смалянскага сельсавету, якая назвалася Валянцінай Фёдараўнай, заявіла пра спыненьне зносу будынка, які ўваходзіць у комплекс кляштара, пабудаванага ў стылі віленскага барока. Але сказала, што ня ведае ні пра якія распараджэньні адносна таго, што рэшткі будынка чапаць нельга і што расьцягваць цэглу ды іншыя матэрыялы — гэта марадэрства:

«За белую цэглу адказваць, якая там з 1937 году? Ды няўжо! Нешта тут мне незразумела... Дзе якое распараджэньне было? Каб гэтыя людзі, што нам тэлефануюць, хоць раз прыехалі да дапамаглі нам прыбраць навокал! А цяпер што я магу прадпрымаць? Хіба схадзіць і паглядзець, што там робіцца?»

Паводле дакумэнтаў, будынак, які ўжо разбурылі больш як напалову, належыць мясцоваму сельгаспрадпрыемству «Смаляны». Там цьвердзяць, што ён пабудаваны ў 1937-м годзе і гістарычнай каштоўнасьці не ўяўляе. Хоць насамрэч гэтым часам пазначана толькі пераробка муроў.

Словы пра «белую цэглу», сказаныя прадстаўніцай сельсавету, аспрэчвае відавочца падзеяў. Аршанец Яўген Анішчанка, актывіст аргкамітэту па стварэньні партыі БХД, адмыслова паехаў у Смаляны — паглядзець, што робіцца на месцы зносу:

«Вось на трактар тут нейкія рабочыя бэлькі грузяць. Відаць, што ўчора зруйнавалі. Сьцяны адной няма, дах толькі да паловы будынка, яшчэ сьценка паламаная... Карацей, ад будынка засталося адсоткаў 20. Гляджу на сьценку і бачу: складзена яна ня зь белай, а з чырвонай цэглы, са старой...»

Якраз такім чынам некалі ў Смалянах быў зьнішчаны старажытны замак «Белы Ковель». Яго прадалі на будматэрыялы, і вяскоўцы яго расьцягалі. Сёлета ён уключаны ў дзяржаўную праграму «Замкі Беларусі» — прынята рашэньне яго адбудоўваць.

Дык якая тады патрэба бурыць гістарычныя будынкі? Гэтага не разумее і мясцовы краязнаўца, настаўнік Віктар Мяжэвіч:

«Ня ведаю, але бульдозэр ёсьць, стаіць у мяне за гародам. Тут некалі склад быў. Але недзе з 1985 году не выкарыстоўваўся. Яго перабудавалі ў савецкі час тады. А цяпер дах заваліўся, сам... і дзіўна: пару тыдняў таму там яшчэ вакно заладоўвалі. Я сьмяяўся: даху няма, а вокны забіваюць!»

Будынак, дзе некалі месьціліся майстэрні і склады, лічыцца аварыйным. Хто гэта пастанавіў — так і застаецца невядомым. Але закінуты будынак ды касьцёл побач здаўна сталі прытулкам для мясцовых аматараў выпіўкі ды прадметам цікаўнасьці мясцовай дзятвы. Віктар Мяжэвіч кажа, што ў касьцёле дзеці знаходзілі сапраўдныя скарбы:

«Гэта было недзе ў 1998 годзе. Знайшлі дзеці мэдальён і кубкі. Мэдальён мне аддалі, у музэі нашым ён ёсьць. А кубкі паказалі нейкаму мастаку, што сюды прыяжджаў. І аддалі яму, бо той паабяцаў, што завязе ў музэй у Менск...»

Кубкі зьніклі безь сьлядоў . І ёсьць небясьпека, што несанкцыянаваныя раскопкі двух катлаванаў, куды зьбіраліся скінуць рэшткі будынка, прыцягнуць увагу «чорных капальнікаў» — рабаўнікоў.

Але міліцыі вакол гістарычных будынкаў не відаць. Хоць яшчэ ўчора краязнаўцы тэлефанавалі ў Аршанскі райаддзел ды папярэджвалі пра верагоднае раскраданьне дзяржаўнай маёмасьці і несанкцыянаваныя спробы шукаць старажытныя скарбы. Што і незаконна, і небясьпечна — у адкрытых ямінах глыбіня да трох мэтраў.

















http://www.svaboda.org/content/article/24961276.html

[Zmicier]

Я не понимаю, зачем вообще разрушать, пусть даже здание 1937 года. Оно ведь по своему интересно - помню, разглядывал лепнину. Что мы за народ такой...будет стоять одна церковь в поле - и ту разрушим.

[GlobusBelarusi]

Какая ситуация там сейчас, кто-нибудь в курсе?