Форум сайта «Глобус Беларуси»

[bykov]

Юбілеі Верхнядзвіншчыны

А. БУБАЛА, краязнаўца.

510 год таму, у 1503г., у летапісе ўпершыню ўпамінаецца Асвея. Гэта дата афіцыйна лічыцца годам заснавання самага паўночнага гарадскога паселішча Беларусі.
450 год таму, у 1563г., у Дрысе была ўведзена пасада гараднічага.
380 год таму, у 1633г., пскоўскія ратнікі спалілі Асвейскі замак і перабілі ўсіх яго жыхароў.
250 год таму, у 1763г., у в. Валынцы пры Забельскім дамініканскім кляштары пабудаваны велічны касцёл у стылі Віленскага барока. Разбураны ў 1946 г.
225 год таму, у 1788г., выкладчык рыторыкі Забельскага калегіума М.І.Цяцерскі напісаў трагедыю «Сапар».
190 год таму, у 1823г., у Асвеі было заснавана жаночае вучылішча.
145 год таму, у 1868г., адбыліся сялянскія хваляванні ў маёнтку Каханавічы.
135 год таму, у 1878г., у Дрысе была самая моцная паводка; горад быў затоплены цалкам, пяць дамоў знесена вадой.
У тым жа годзе на скрыжаванні Новамаскоўскай і Зялёнай вуліц быў пабудаваны юдэйскі малітоўны дом, а на гарадскіх могілках — Барысаглебская царква (гэты найстаражытны помнік драўлянай архітэктуры быў разабраны ў 1992г. на будаўніцтва царквы ў Асвеі).
Сёлета спаўняецца і 135 год з дня нараджэння Вячаслава Васільевіча Багдановіча, беларускага царкоўнага і грамадска-палітычнага дзеяча, кампазітара, якога некаторыя даследчыкі лічаць аўтарам музыкі раманса «Зорка Венера» на словы Максіма Багдановіча. В.Багдановіч арыштаваны ў 1939 г., прапаў без вестак. (Карані роду Багдановічаў — вёска Луначарскае).
130 год таму, у 1883г., адбыліся сялянскія бунты ў Асвейскай і Замашанскай валасцях.
У тым жа годзе была пабудавана Свальнянская Свята-Мікалаеўская царква.
125 год таму, у 1888г., у маёнтку Зулава была заснавана вінакурна-дражджавая фабрыка, а ў Боркавічах пабудавана праваслаўная Узвіжанская капліца.
У тым жа годзе на французскай мове выйшла навуковая праца нараджэнца Асвеі Івана Яркоўскага (1844 — 1902 гг.) «Сусветнае прыцягненне як вынік утварэння важкай матэрыі ўнутры нябесных целаў: Кінетычная гіпотэза».
120 год таму, у 1893 г., былі пабудаваны дзве каменныя царквы: Успенская ў в. Валынцы і Ефрасіннеўская ў в. Сакалішча (Шчытова).
110 год таму, у 1903г., памёр нараджэнец г. Дрысы, акадэмік жывапісу Ісак Лейбавіч Аскназі.
У тым жа годзе нарадзіўся заслужаны ўрач БССР, удзельнік Вялікай Айчыннай вайны Мордух Абрамавіч Тунік (памёр у 1972г.).
105 год таму, у 1908 г., была пабудавана цагляная праваслаўная капліца ў в.Мушына.
У тым жа годзе ў в. Каркалец нарадзіўся дзяржаўны дзеяч БССР і СССР, наркам земляробства і міністр саўгасаў БССР, у час вайны — нам. начальніка Беларускага штаба партызанскага руху І.А.Крупеня (памёр у 1952г.).
95 год таму, у 1918г., у в. Сяргееўка нарадзілася аўтарка кнігі-аповесці «Юзева хата» Валянціна Барысаўна Мядзюта (памерла ў 1991г.).
90 год таму, у 1923 г., была зачынена Чурылаўская царква.
80 год таму, у 1933 г., пабудаваны Чалябінскі трактарны завод, першым дырэктарам якога стаў нараджэнец в. Сушкі Дрысенскага раёна Казімір Пятровіч Ловін.
У тым жа годзе быў пабудаваны льнозавод у в. Юзэфова.
Падчас масавай калектывізацыі сельскай гаспадаркі былі сселены каля двух дзесяткаў дробных населеных пунктаў (гл. дадатак 1).
Актывізавалася палітыка выгнання і знішчэння «ворагаў народа». У кнізе «Памяць» пералічаны 217 імёнаў нашых землякоў, рэпрэсаваных у 1933 годзе.
75 год таму, у 1938 г., мястэчка Асвея атрымала статус гарадскога пасёлка.
Набыла новы размах палітыка сталінскіх рэпрэсій. У кнізе «Памяць» запісаны 467 імёнаў жыхароў Верхнядзвіншчыны, рэпрэсаваных толькі ў 1938 годзе.
Шырока разгарнулася кампанія ссялення хутароў і малых вёсак у калгасныя цэнтры. Перасталі існаваць каля ста вёсак (гл. дадатак 2).
70 год таму, у 1943г., у пас. Калымскае быў пастаўлены помнік нашаму земляку, славутаму даследчыку Сібіры Івану Дамінікавічу Чэрскаму.
У тым жа годзе было прысвоена званне Героя Савецкага Саюза нараджэнцам Верхнядзвіншчыны С.А.Забагонскаму (в. Залучча), М.М.Мядзелю (в. Задзежжа), Н.В.Траян (г. Дрыса).
55 год таму, у 1958г., па тэрыторыі Дрысенскага раёна была пракладзена першая асфальтаваная дарога — шаша Арол — Рыга.
Перастала існаваць вёска Абразэева Асвейскага с/с.
45 год таму, у 1968г., былі пабудаваны новыя карпусы раённай бальніцы і новы кінатэатр.
50 год таму, у 1963 г., перастала існаваць вёска Асоскава Валынецкага с/с. Вёска Красілаўка атрымала новае імя — Чапаеўская.
45 год таму знікла як «неперспектыўная» адна з найстарэйшых вёсак раёна — Пятроўшчына Сенькаўскага с/с.
40 год таму, у 1973г., у прыгарадзе Верхнядзвінска пабудаваны новы льнозавод.
35 год таму, у 1978г., створаны фальклорны калектыў «Сенькавіца», якому ў 1996г. прысвоена званне народнага.
30 год таму, у 1983г., з карты раёна зніклі вёскі Глазкі, Давыдзенкі, Палыкаўшчына.
25 год таму, у 1988г., быў адрэстаўраваны напаўразбураны касцёл Нараджэння Панны Марыі ў Верхнядзвінску.
25-гадовы юбілей адзначае сёлета і сучасны будынак Верхнядзвінскага раённага Дома культуры.
20 год таму, у 1993г., быў здадзены ў эксплуатацыыю новы корпус бальніцы ў г.п. Асвея.
20-гадовыя юбілеі сёлета адзначаюць Верхнядзвінская дзіцячая школа мастацтваў і Клуб цікавых сустрэч пры Верхнядзвінскай цэнтральнай раённай бібліятэцы, які ў 1996г. атрымаў званне народнага.
Перасталі існаваць вёскі Думанькі і Паноры Бігосаўскага, Казачкі Жоўнінскага і Матукі Галубаўскага сельсаветаў.
15 год таму, у 1998г., у Верхнядзвінску пабудаваны новы хлебазавод.
10 год таму, у 2003г., — гарадскі пасёлак Асвея атрымаў герб.
5 год таму, у 2008г., быў пабудаваны мост праз Дзвіну.
СТУДЗЕНЬ
120 год таму, 1 студзеня 1893г., заснавана Боркавіцкая паштова-тэлеграфная каса.
90 год таму, 24 студзеня 1923 г., атрымала дазвол на дзейнасць каталіцкая парафія ў Валынцах.
30 студзеня 1923 г. адбылася рэгістрацыя Расіцкай рымска-каталіцкай абшчыны.
ЛЮТЫ
95 год таму, у лютым 1918 г., Дрысенскі павет быў акупаваны нямецкімі войскамі (акупацыя доўжылася да 23 лістапада 1918г.).
27 лютага 1918 г. быў створаны Ігналінскі валасны Савет, першы ў Дрысенскім павеце.
75 год таму, 20 лютага 1938г., Дрысенскі раён увайшоў у склад Віцебскай вобласці.
70 год таму, у лютым — сакавіку 1943г., лютавала фашысцкая карная аперацыя «Зімовыя чары». Увесь Асвейскі раён і некалькі сельсаветаў Дрысенскага былі спапялёны датла.
САКАВІК
150 год таму, 1 сакавіка 1863 г., царскім указам былі адменены часоваабавязаныя адносіны сялян у Дрысенскім павеце; 1 мая паншчына заменена грашовым аброкам.
105 год таму, 26 сакавіка 1908г., нарадзіўся Герой Сацыялістычнай Працы, пісьменнік Сяргей Сартакоў, радзінныя карані якога па маці паходзілі з Сар’і.
90 год таму, у сакавіку 1923г., быў скасаваны Дрысенскі павет.
90 год таму, 12 сакавіка 1923 г., у Дрысе адбыўся павятовы з’езд духавенства і міран-абнаўленцаў.
КРАСАВІК
130 год таму, 26 красавіка 1883г., памёр славуты мастак, аўтар твораў пра знакамітыя мясціны нашага краю Напалеон Орда.
РњРђР™
105 год таму, у маі 1908г., адбылася забастоўка сельгасрабочых у маёнтку Бялькоўшчына.
100 год таму, 1 мая 1913г., была адчынена Валынецкая паштова-тэлеграфная каса.
ЧЭРВЕНЬ
175 год таму, 1 чэрвеня 1838г., рашэннем царскіх улад была зачынена Забельская гімназія.
90 год таму, у чэрвені 1923 г., атрымала права дзейнасці абшчына баптыстаў Асвеі.
ЛІПЕНЬ
125 год таму, 15 ліпеня 1888г., у Дрысе заснавана цэнтральная ашчадкаса.
100 год таму, 10 ліпеня 1913г., у г. Дрыса нарадзілася доктар філалагічных навук, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР, аўтар падручнікаў і навуковых прац Ніна Трафімаўна Вайтовіч (памерла ў 1976г.)
ЖНІВЕНЬ
125 год таму, 28 жніўня 1888г., нарадзіўся Анатоль Васільевіч Багдановіч, выдатны беларускі і рускі мовазнаўца, педагог, аўтар падручнікаў і навуковых прац (памёр у 1969г.).
85 год таму, 26 жніўня 1928 г., адбылася нарада музыкантаў Дрысенскага раёна.
70 год таму, у жніўні 1943г., разгарэлася партызанская «рэйкавая вайна».
ВЕРАСЕНЬ
75 год таму, 27 верасня 1938г., мястэчка Дрыса аднавіла статус горада.
КАСТРЫЧНІК
70 год таму, 4 кастрычніка 1943г., была створана Асвейская партызанская брыгада імя Фрунзе (камандзір І.К.Захараў).
7 кастрычніка 1943г. у в. Відокі нарадзіўся народны артыст БССР Яўген Патафеевіч Шыпіла (памёр у 1999г.).
50 год таму, 22 кастрычніка 1963г., памёр нараджэнец г. Дрыса, вучоны-цюрколаг, заслужаны дзеяч літаратуры і мастацтва Тувінскай АССР, стваральнік тувінскай пісьменнасці Аляксандр Адольфавіч Пальмбах.
ЛІСТАПАД
150 год таму, 23 лістапада 1863г., горад Дрыса і Дрысенскі павет былі пераведзены на ваеннае становішча ў сувязі з паўстаннем К.Каліноўскага.
110 год таму, 1 лістапада 1903, была адчынена Расіцкая паштова-тэлеграфная каса.
95 год таму, у лістападзе — снежані 1918г., былі створаны павятовы рэўкам і выканкам, земства, камбеды, а таксама Асвейскі, Дзёрнавіцкі, Замашанскі, Зябкаўскі, Каменскі, Прыдруйскі, Каханавіцкі, Пустынскі, Сар’янскі, Стрыжанскі, Сушкоўскі, Таболкаўскі, Філіпоўскі, Юстыніянаўскі валасныя Саветы.
22 лістапада 1918 г. у Савейках адбыўся агульны сход сялян «рэвалюцыйнай» Замашанскай воласці.
СНЕЖАНЬ
120 год таму, 25 снежня 1893г., памёр грамадскі дзеяч, ініцыятар скасавання прыгону, этнограф, фалькларыст і паэт, гаспадар маёнтка Каханавічы Ігнат Яўстахавіч Храпавіцкі.
105 год таму, 1 снежня 1908г., была адчынена Дрысенская ніжэйшая рамесная школа — зараз сярэдняя школа № 1.
95 год таму,11 снежня 1918 г., быў адчынены Дрысенскі павятовы аддзел народнай адукацыі.
16 снежня 1918 г. пачаў дзейнічаць павятовы ваенкамат.


На крыжовых шляхах

Ляшчылава
Царква ў Ляшчылаве была пабудавана ў 1799 г. Яна ўпамінаецца ў дакументах 1884 і 1914 гг. як старая, драўляная. У перапісе культавых пабудоў 1925 г. яе ўжо няма. Службу ў Ляшчылаве праводзілі святары з Прудзінак.
Таболкі
Царква ў Таболках упамінаецца ўжо ў дакументах 18-га стагоддзя. У царкоўных архівах ёсць метрыкі з 1747 па 1783 гг. Пры царкве была асобная званіца. Новую царкву ў імя Ператварэння Панскага пабудавалі ў 1865 г. А.М.Кулагін у энцыклапедычным даведніку «Праваслаўныя храмы Беларусі» апісвае яе так: «Твор народнага дойлідства. Была вырашана падоўжным прамавугольным у плане зрубам з гранёнай апсідай. Над гонтавым дахам узвышалася галоўка. Сцены чляніліся радам аконных праёмаў. Унутры апсіду вылучаў аднаярусны іканастас на пяць абразоў.»
Вядома, што ў 1867 г. святаром у Таболках стаў 24-гадовы Аляксандр Вышэльскі. Ён меў скуф’ю. Псаломшчыкам у 1879 г. быў 36-гадовы Андрэй Пшчолка.
Пры царкве мелася 39 дзесяцін зямлі. Пабудовы былі драўляныя, старыя.
Прыхаджан у Таболках было 2323 (1123 — мужч., 1100 — жанч.).
Па ўспамінах тубыльцаў, царква знаходзілася на ўзвышаным месцы пасярод вёскі. Побач з царквой была плошча, дзе праходзілі базары. У савецкі час царкву разбурылі, з таго месца, дзе яна стаяла, павывозілі пясчаны грунт. На месцы царквы ўтварылася сажалка. Да нашага часу яшчэ не зарасла дарога, што вяла паўз царкву на Рэдкарава. Яе мясцовыя жыхары называюць Паповай сцежкай. Існуе паданне, што гэту дарогу напрасткі праз лес пратаптаў бацюшка, які хадзіў да сваёй каханкі.
З 1897 па 1916 гг. святаром у Таболках быў Канстанцін Георгіевіч Акаловіч, а пасля яго — Васіль Осіпавіч Квяткоўскі. У 1919 г. ён быў пераведзены ў Забалоцце Лепельскага павета, а ў 1924 г. — у Дабрагоры Бешанковіцкага раёна. 7 жніўня 1928 г. К.Акаловіч быў арыштаваны і асуджаны да высылкі ў Сібір. Далейшы лёс святара невядомы.
Стралкі
Стралкоўская Узнясенская царква была пабудавана ў 1835 г. Па звестках на 1884 г. яна была «штатная, драўляная, халодная». Пабудовы пры царкве былі казённыя, драўляныя і зусім старыя. Мелася 65 дзесяцін зямлі. Прыход быў густанаселены. Да царквы былі прыпісаны 2256 вернікаў (1119 — мужч., 1037 — жанч.). З 1878 г. святаром у Стралках пачаў служыць 36-гадовы Сімяон Акаловіч, у 1897 — 1909 гг. — Іаан Іаанавіч Шыцікаў.
Новая цагляная царква ў Стралках была пабудавана ў 1901 г. У даведніку пра яе напісана наступнае: «Твор архітэктуры рэтраспектыўна-рускага стылю. Была вырашана прамавугольным аб’ёмам з аднаяруснай званіцай з франтальнага боку. Бляшаны дах завяршаўся цыбулепадобным купалам, шацёр званіцы — галоўкай. Неатынкаваныя чырвонацагляныя фасады чляніліся чатырма вялікімі і сямю малымі аконнымі праёмамі, уваходным парталам».
У 1914 г. святаром быў Уладзімір Забелін. Са святароў савецкага часу вядома імя Палікарпа Маркавіча Кішчанкі. 26 мая 1933 г. у 47-гадовым узросце ён быў арыштаваны і асуджаны на 5 гадоў пазбаўлення волі.
Стралкоўская царква была ўзарвана ў 1930-я гг.
Сямёнава
Год пабудовы старой драўлянай царквы ў Сямёнаве невядомы. Новую драўляную Пакроўскую царкву пабудавалі ў 1884 г. Яе аблічча можна ўявіць паводле апісання ў даведніку: «Твор народнага дойлідства. Была вырашана прамавугольным зрубам на цагляным падмурку, знадворку і ўнутры абшытым дошкамі, пакрытым бляшаным дахам зялёнай афарбоўкі і з галоўкай па цэнтры. Такая галоўка завяршала і шацёр двухяруснай званіцы з франтальнага боку. Фасады чляніліся 10 вялікімі і 5 малымі аконнымі праёмамі».
Вядома, што з 1877 г. святаром у Сямёнаве стаў 46-гадовы Аляксандр Кузьменка. Ён меў набедранік і стандартнае жалаванне ў 408 рублёў.
Псаломшчыкам з 1878 г. стаў 26-гадовы Іван Міцкевіч.
Царква мела 38 дзесяцін зямлі. Ніякіх пабудоў пры храме не было. Прытч карыстаўся кватэрай ад прыхаджан. Наваколле было густа населена, таму ў прыходзе налічвалася 2265 вернікаў (1194 — мужч., 1071 — жанч.)
У 1897 г. тут святарыў Мікалай Логінавіч Сянкевіч, у 1909 — Мікалай Адамавіч Пестмаль, у 1914 — Сямён Іосіфавіч Нікановіч. У 1929 г. святаром быў 61-гадовы Іван Мітрафанавіч Шчавельскі, псаломшчыкам — 44-гадовы Міхаіл Вікенцьевіч Дзевяковіч.
Да царквы была прыпісана Задзежанская царква.
Храм у Сямёнаве быў знішчаны ў 1930-я гг. Зараз на яго месцы — бугрыста-ямісты прастакутнік, акаймаваны валам і ровам, зарослы лісцёвым лесам. Паблізу ёсць сажалка. Пад старым дрэвам можна ўбачыць камяні і цагліны. Вялікая некалі вёска Сямёнава, былы цэнтр Стрыжанской воласці, перастала існаваць на пачатку новага тысячагоддзя.

(Працяг будзе).

[Valery Zeliazei]

***

[Komissarov VL]

GlobusBelarusi

В д. Гомля 20 км южнее Полоцка найти господствующюю высоту с кладбищем на вершине не составит труда - она видна там отовсюду - думаю карта вам излишня будет.

А про то что я не бывал в д. Бабцы - соврал - оказвыаается через нее проезжаю как на Минск еду и обратно - постоянно - сейчас только что через нее проезжал - вот тольоко кресты сметреть пока не решился - снега много мететь - занесено все - отложу на будущее - уж очень у вас их фото колортиные получились.

[fedaleks82]

[Stagger Lee]

[bykov]

Яшчэ ў цэнтральнай бібліятэцы можна набыць зборнікі вершаў Антона Францавіча. У іх таксама адлюстроўваюцца гісторыя і жыццё верхнядзвіншчыны.

[Komissarov VL]

bykov

Со старым Новым годом всех ;)

Василий, я признаюсь меня очаровывает в Верхнедвинске в первую очередь природа, пойма Западной Двины - просто образец романтического пейзажа, и конечно же неспешная жизнь никуда не спешащего городка.

[fedaleks82]

[bykov]

На крыжовых шляхах


(Працяг).


Задзежжа
Задзежанская Ільінская царква ўпамінаецца ў дакументах 1884 і 1914 гг. На гэтыя часы яна ўжо была старой. Як сведчаць тубыльцы, царква знаходзілася на могілках. Пры пахаваннях капачы траплялі на каменны падмурак. Год пабудовы цэркаўкі невядомы, як невядомы і час яе знішчэння. У дакументах 1925 г. Задзежанская царква ўжо не ўпамінаецца. Службу тут праводзілі святары з Сямёнава.
Некаторыя тубыльцы сцвярджаюць, што ад царквы быў пракапаны падземны ход да блізкага ручая.
Каханавічы
Першае ўпамінанне пра царкву ў Каханавічах захаваў дакумент ад 1750 г. пад назвай «Аб уступленні ў валоданне маёнткам Каханавічы Яўстафіем Храпавіцкім». На той час царква якраз будавалася. Святыня знаходзілася каля могілак, якія зараз занялі і тэрыторыю былога храма. У 2010 г. на месцы царквы быў знойдзены каменны крыж.
Царква была драўлянай. Пасля 1876 г. яна стала прыпісной, а ў 1884 г. ужо ўлічана як старая, хаця дзейнічала яшчэ і ў 1897 г. У рэестрах 1909 г. яна ўжо не ўпамінаецца.
У 1876 г. у Каханавічах была пабудавана Петрапаўлаўская каменная царква. Яна стаяла правабоч ад дарогі на Задзежжа, на правым беразе рэчкі Водзьгі. На гэтым месцы захаваўся друз з асобнымі фрагментамі ляпніны і тынкоўкі, цэлымі цаглінамі. Побач пад выраслымі клёнамі за ўзорыстай каванай агароджай захаваліся крыжы на безыменных магілах святароў.
А.М.Кулагін так апісвае Каханавіцкую святыню: «Манументальны храм быў вырашаны ў рэтраспектыўна-рускім стылі: званіца, трапезная, кубападобная малітоўная зала, апсіда з бакавой рызніцай. Белакаменны будынак пакрываў бляшаны зялёнай афарбоўкі дах, увянчаны маляўнічым пяцікупаллем, магутная чатырох’ярусная званіца завяршалася макаўкай. Атынкаваныя фасады чляніліся 20 вялікімі аконнымі праёмамі. Мела тры ўваходы. Унутры апсіда вылучалася вялікім іканастасам.» У рэестрах 1884 г. царква лічыцца як «штатная, каменная, цёплая».
У 1880 г. на пасаду святара стаў 28-гадовы Яўстафій Кушын, які меў набедранік. Дыяканам у 1877 г. быў 61-гадовы Іаан Багаслоўскі, псаломшчыкам — 24-гадовы Іосіф Ласкі.
Пры царкве было 37 дзесяцін зямлі. Пабудовы былі казённыя, драўляныя ды старыя.
У Каханавіцкім прыходзе было зарэгістравана 3021 чалавек вернікаў (1510 — мужч., 1511 — жанч.).
З наступных святароў вядомыя імёны Іосіфа Сялюцінскага, які святарыў тут у 1897 г., Генадзя Іуліанавіча Шавельскага (1914) і Сямёна Антонавіча Фалюцінскага (1929, меў 67 год, а жыў у Бароўцы). Магчыма, з іменем Сялюцінскага звязана назва колішняга хутара Сялюсіна пры Святым ключы непадалёк праз дарогу ад царквы. Зараз гэта мясцінка ўвайшла ў межы вёскі.
Каханавіцкі Петрапаўлаўскі храм быў узарваны ў 1930-я гг.
Лісна
Пакроўская царква ў Лісне была пабудавана ў 1844 г. (па іншых звестках — 1840). Гэта быў твор народнага дойлідства. Царква мела трохзрубную падоўжна-восевую кампазіцыю. Над прытворам мелася трох’ярусная званіца. Асобныя зрубы стваралі малітоўную залу і апсіду з бакавымі рызніцамі. Звонку і ўнутры царква была абшыта дошкамі. Бляшаны дах пасярэдзіне завяршаў купал з галоўкай. Зала асвятлялася васьмю вялікімі аконнымі праёмамі, апсіду вылучаў невялікі іканастас.
Па статыстычных звестках 1884 г. царква ў імя Пакрова ў Лісне пабудаваная больш як сто год дагэтуль. Яна запісана як «штатная, драўляная, халодная». Пабудовы пры царкве былі памешчыцкія, таксама драўляныя і старыя. Мелася 40 дзесяцін зямлі. Прыхаджан было 1682 (835 — мужч., 847 — жанч.).
Да царкоўнай службы ў 1855 г. прыступіў 15-гадовы Анісенцій Латышэўскі; у 1876 г. ён займеў сан святара. Псаломшчыкам з 1881 г. стаў 40-гадовы Канстанцін Бабінскі.
У 1897 г. святаром быў Назарый Сямёнавіч Пашын, у 1909 — Дыядор Васільевіч Шыркевіч, у 1914 — Міхаіл Апанасавіч Лапацінскі.
Ёсць сведчанні, што ў 1914 г. тут была пабудавана новая царква. Па некаторых звестках, ліснянская святыня згарэла ў 1959 г. Але былы падпольшчык і партызан Васіль Лукашонак у сваім рукапісе «Фрунзеўцы» сцвярджае, што царква была спалена партызанамі ўлетку 1942 г. падчас жорсткага бою з немцамі, якія пераследавалі народных мсціўцаў пасля разгрому гарнізона ў Палішчыне (Шкяўнэ).
Больш падрабязныя звесткі маюцца пра Іллю Іванавіча Румянцава (1886 — 1937), які святарыў у Лісне ў 1910 г. У 1911 г. ён быў святаром ужо ў Расіцы, у 1912 — у царкве м. Ула, а з 1922 — у Іаана-Багаслоўскай царкве Віцебска. І. Румянцава арыштоўвалі ў 1920 і 1924 гг. Ён быў сасланы на тры гады ў Комі АССР. Але гэтага змагарам з «опіумам для народа» падалося мала. 2 лістапада 1931 г. святар быў зноў арыштаваны і сасланы ў Паўночны край тэрмінам на тры гады. У 1934 — 1935 гг. І.Румянцаў служыў святаром у с. Дзісады Новазавідаўскага раёна Цвярской вобласці, наступным годам — у с. Упіравічы Высакадворскага раёна таксама на Цвершчыне. У 1936 г. апальны божы служка вярнуўся ў Віцебск і пачаў святарыць у могільнікавай царкве. Карная рука НКУС дастала яго і тут. 18 верасня 1937 г. ён быў арыштаваны ў чарговы раз і праз дзесяць дзён асуджаны да расстрэлу. Расправа не прымусіла доўга сябе чакаць. 7 кастрычніка 1937 г. Ілля Іванавіч Румянцаў быў расстраляны ў Віцебску.
Пры Ліснянскай царкве была прыпісная Іллінская царква, якая знаходзілася на сучаснай расійскай тэрыторыі.
Дзёрнавічы
Міхайлаўская царква ў Дзёрнавічах пабудавана ў 1770 г. як касцёл. Дата пераасвячэння ў царкву невядомая. У 1884 г. быў ужо новы, моцны драўляны будынак, пастаўлены за казённыя грошы. Павераным па справах царкоўнага інвентара ў казённым будынку быў святар.
Святаром у 1881 г. стаў 35-гадовы Пётр Бяляеў. Яго стараннасць па службе была адзначана набедранікам. Псаломшчыкам у 1880 г. служыў 40-гадовы Георгій Буднікаў. Царква валодала 42 дзесяцінамі зямлі. Прыхаджан было 1999 чалавек (1013 — мужч., 986 — жанч.)
У 1909 г. святаром служыў Іосіф Міхайлавіч Костка, у 1914 — Аляксандр Ігнатавіч Катырла, на пачатку 1920-х — Ілля Карпавіч Каранеўскі.
У 1931 г. Дзёрнавіцкая царква яшча ўваходзіла ў шэраг дзейных. Храм стаяў па-над ракой Дрысай. Зараз там пустка паміж жылымі дамамі. Уяўленне пра Дзёрнавіцкую царкву можна скласці па графічным малюнку віцебскага мастака Аляксандра Аніськовіча, які ён зрабіў па апісаннях старажыхароў.

(Працяг будзе).

[Komissarov VL]

bykov

Васалий, а про костел в с. Белое ныне Азино вам ничего не попадалось ?

[Komissarov VL]

Это я про каменные кресты - в д. Гомля вот на этом холме выше ДОТа

(слева здание гидроэлектростанции, для ориентира)

[Komissarov VL]

План г. Дрисса

[bykov]

Четверть города уместилась в одном щелчке камеры:

[Komissarov VL]

Василий, а рядом со стадионом что на взлетно посадочная площадка ?

[bykov]

Там всякие "колёсные" соревнования проводят. � ещё осеннюю ярмарку.