Форум сайта «Глобус Беларуси»

[Nikolai]

[Валацуга]

увеличить до 1200x900

[Nikolai]

[Nikolai]

Прывітаньне цару масковіі Пятру I ад Трыбунала ВКЛ Стэфанам Сьлізьнем, рэферэндарыя ВКЛ і віцэ-маршалка Трыбунала ў Вільні 20 ліпеня 1705 г.

https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/show-content/publication/edition/224087?id=224087

[Nikolai]

Стэфан РЇРЅ Сьлізень РїСЂР° Хоцінскую бітву Сћ паэме «Р”ань, выплачаная туркам турэцкай крывёй» (”Haracz krwС–ą turecką Turkom wypłacony”)


спасылка РЅР° паэму👉 https://polona.pl/preview/39939011-ff15-4f64-ad4f-bbf..[/b]

Перамога пад Хоцінам (11 лістапада 1673 г.) у вайне Рэчы Паспалітай з Асманскай імпэрыяй (1672-1676 гг.) увайшла ў гісторыю яшчэ і як першае пасьпяховае прымяненьне шматпрыступкавых ракет, вынайдзеных ваенным інжынерам Казімірам Семяновічам, якое стала сапраўдным прарывам на якасны ўзровень, які на 250 гадоў апярэдзіў аналягічныя вынаходзтвы іншых сусьветна вядомых вучоных: рускі К.Э. Цыялкоўскі, бэльгіец Р. Бінг (патэнт 1911 г.), амэрыканец Р. Годдард (патэнт 1914 г.).
І, канешне ж, Хоцінская перамога стала крыніцай натхненьня для многіх паэтаў. Яна натхніла такіх вядомых мастакоў, як Вацлаў Патоцкі й Зьбігнеў Марштын, а таксама другарадных мастакоў, такіх як Даніэль Калай, Матэвуш Кулігоўскі й Самуэль Ляшчынскі.
Але СЃСЏСЂРѕРґ шматлікіх творчых прац аб Хоцінскай бітве ёсьць адна, якая вылучаецца сваім аб’ёмам С– падрабязным выкладам. Гэта праца будучага літоўскага рэфэрэндарыя Стэфана РЇРЅР° Сьлізьня «Р”ань, выплачаная туркам турэцкай крывёю» (”Haracz krwС–ą turecką Turkom wypłacony”), упершыню апублікаваная Сћ Вільні Сћ 1674 РіРѕРґР·Рµ праз РіРѕРґ пасьля перамогі.

ℹ️ Стэфан РЇРЅ Сьлізень (1650-1707) - сын Аляксандра Казіміра Сьлізьня, першага ўладальніка маёнтка Сћ Дзявяткавічах Новых, што Р·Р° 23 РєРј ад Слоніма.
Літоўскі (РЅРµ блытаць Р·СЊ цяперашнім тэрмінам!) шляхціц, паэт С– палітык (падстараста Ашмянскі (1681—1683), стараста РљСЂСЌСћСЃРєС–, пісар земскі Ашмянскі Р· 1683 РіРѕРґСѓ, вялікі рэфэрэндар літоўскі (дарадца караля Р№ СЃСѓРґР·СЊРґР·С–) Р· 15 чэрвеня старшыня Галоўнага Трыбунала Вялікага княства Літоўскага Сћ 1705 Рі.).
Стэфан Ян Сьлізень быў багатым чалавекам: апроч зямельных уладаньняў, ён валодаў трыма шматкватэрнымі дамамі ў Вільні й сядзібай на падвіленскіх Лукішках. З чэрвеня 1675 г. вёў свае запісы (sіlva rerum). Сярод іх былі й паэтычныя творы, напісаныя ім.
******************
Пад сьцягамі караля РЇРЅР° Сабескага Сьлізень прымаў удзел Сѓ бітвах пад Нямавам, Камарнам, Калішам, Хоцінам; Р·СЊ Сеняўскім - Сѓ Валахіі. Пазьней СѓСЃРµ падзеі бітвы, набліжаючы чытача РґР° рэальнасьці, Стэфан Сьлізень скрупулёзна апісвае Сћ рыфмаваным дзёньніку-паэме ”Дань, выплачаная туркам турэцкаю крывёю”.
На старонках паэмы паэт выразна адлюстраваў постаць галоўнакамандуючага - гетмана Яна Сабескага, якога ён ахарактарызаваў па эпічнаму прынцыпу fortіtudo et sapіentіa. Акрамя таго, як салдат зь Літвы, хоць і які змагаўся бок аб бок з кароннымі войскамі, ён не забываў аб заслугах Літвы на поле бою: ён хваліць абсталяваньне й мужнасьць літоўскага войска й шануе стаўленьне вялікіх літоўскіх гетманаў Міхала Паца й Міхала Радзівіла, дэманструючы такім чынам прыхільнасьць да роднай зямлі Літвы (не блытаць зь цяперашняй назвай адной з краінаў Балтыі).

У першым разьдзеле апісаў выпадкі больш раньніх падзеяў - восені 1672 году аб абароне гетманам Ян Сабескім на чале кварцавых войскаў грамадзянскага насельніцтва ўсходніх земляў ад разрабаваньня татарскай арды, якая спустошыла Падольле й Украіну пасьля падзеньня Камянецкай крэпасьці й аб вызваленьні незьлічоных мас людзей, навакольляў Бохні.
РўРІРѕСЂ Стэфана РЇРЅР° Сьлізень ”Дань, выплачаная туркам турэцкай крывёй” (”Haracz krwС–ą turecką Turkom wypłacony”) актуальна Сћ дасьледчыкаў гісторыкаў С– літаратуразнаўцаў С– дагэтуль:

2017Рі. Renata Ryba «Obraz kampanС–С– chocС–mskС–ej z perspektС–vy lС–tewskС–ego poety żołnС–erza Stefan Jan ŚlС–zС–eń: Haracz krwС–ą turecką Turkom wypłacony
ZwycС–ęstwo chocС–mskС–e w 1673 roku stało sС–ę С–nspС–racją dla wС–elu»
2021Рі. Віктар Брэхуненка, Томаш Цэсельскі, Анджэй Карытко, Міраслаў Нагельскі: «РҐРѕС†С–РЅ
400 гадоў сьпільної історыї»

увеличить до 900x600

Хоцінская бітва,Аўтар: Францішак Смуглевіч

увеличить до 1200x822

Падрабязны план бітвы польскага войска супраць турак / Вялікая перамога пад Хоцінам паведамляецца 11 лістапада 1673 г.
Аўтар: Франсуа Каліньён / François Collignon;
Дата стварэння: пасля 1673 г. Рым;
Абсталяванне: мідэрыт;
Памер (СЃРј): 21,8 × 32,5;
Тэхніка: аквафорт;

[Nikolai]

ФотаШпацыр па Новадзявяткавічам - па парэшткам з мінулага:

увеличить до 1200x765

увеличить до 1200x800

увеличить до 1200x760

Да перабудовы ў расейскую царкву касьцёл выглядаў прыкладна так:

увеличить до 960x723

увеличить до 958x708

увеличить до 960x723

увеличить до 1200x771

увеличить до 1200x1038

[Nikolai]

увеличить до 1024x683

увеличить до 1024x683

увеличить до 844x1200

увеличить до 1200x735

увеличить до 1200x792

увеличить до 753x929

увеличить до 941x1200

[Nikolai]

увеличить до 800x1200

увеличить до 1200x652

увеличить до 1200x800

увеличить до 1200x753

На званіцы асобнай ад касьцёла быў усталяваны вялікі гадзіньнік і герб (на эскізе герб не Сьлізьняў, а Чацьвярцінскіх)

увеличить до 1200x788

Ад палаца да касьцёла была ліпавая алея

увеличить до 1200x512

[Nikolai]

увеличить до 1200x597

увеличить до 1200x565

увеличить до 1200x576

увеличить до 1200x643

увеличить до 1200x790

увеличить до 1200x627

увеличить до 1200x752

увеличить до 1200x745

увеличить до 1200x847

увеличить до 1200x741

[Nikolai]

увеличить до 1200x799

увеличить до 1200x800

увеличить до 800x1200

увеличить до 1200x699

увеличить до 1200x747

увеличить до 1200x712

увеличить до 1200x732

увеличить до 1200x575

увеличить до 1200x567

[Nikolai]

увеличить до 1078x717

увеличить до 1200x1085

увеличить до 1200x744

увеличить до 1200x706

Капліцы-пахавальні на каталіцкіх могілках

увеличить до 1200x800

увеличить до 1200x780

увеличить до 1200x800

[Nikolai]

Самыя старажытныя могілкі (прыкладна 12 ст.) з намагільнымі камянямі

увеличить до 1024x657

увеличить до 1024x663

увеличить до 1024x683

увеличить до 1024x683

увеличить до 1024x683

увеличить до 1024x683

[Nikolai]

увеличить до 1200x941