Форум сайта «Глобус Беларуси»

[alexBel]

Случайно наткнулся в интернете...

Віцебскі гарвыканкам прыняў рашэнне аб зносе двухпавярховага цаглянага будынка №25/4 па вуліцы Урыцкага (знаходзіцца ў батанічным садзе), які, хутчэй за ўсё, з’яўляецца капліцай 1859 года, што належала віцебскаму памешчыку Сцяпану Восіпавічу Дуніну-Слепсцю, з надбудаваным другім паверхам.


Будынак ў Віцебскім батанічным садзе, які, верагодней за ўсе, з'яўляецца капліцай Сцяпана Восіпавіча Дуніна-Слепсця 1859 года з надбудаваным другім паверхам. Фота Сержука Серабро

Віцебскі дзяржаўны ўніверсітэт ужо абвясціў тэндар на распрацоўку праектна-каштарыснай дакументацыі на знос коштам 22 мільёны рублёў. У дакументах закупкі ўказаны 1939 год пабудовы будынка, але, верагодна, гэта год перабудовы альбо рамонту.


Будынак ў Віцебскім батанічным садзе, які, верагодней за ўсе, з'яўляецца капліцай Сцяпана Восіпавіча Дуніна-Слепсця 1859 года з надбудаваным другім паверхам. Фота Сержука Серабро

Як навакольныя жыхары, так і супрацоўнікі батанічнага сада, з якімі ўдалося пагаварыць, ведаюць, што там была “ці то капліца, ці то царква”. Згодна кнігі “Странички изъ недавней старины города Витебска”, выдадзенай Мікалаем Нікіфароўскім у 1899 годзе, “богач-хлебосол” Сцяпан Восіпавіч Дунін-Слепсць, які валодаў садам пасля першага ўладальніка Івана Іванавіча Вярэб’ева, пабудаваў “в тиши сада” для сябе араторыюм, дзе “проводил молитвенные часы” (ст. 105).


Малюнак капліцы паноў Слепсцёў. Władysław Bojarski / Kłosy, 1873. S. 389.


Два стрэльчатых вакны спецыфічнай формы адпавядаюць вокнам на малюнку 1873 года. Фото Юрыя Шэпелева, 2009 год


Два стрэльчатых вакны спецыфічнай формы адпавядаюць вокнам на малюнку 1873 года. Фото Юрыя Шэпелева, 2009 год

Згодна “Памятной книжке Витебской губернии” 1861 года калежскі асэсар Сцяпан Восіпавіч Дунін-Слепсць у Віцебску займаў пасаду папячыцеля богаўгодных устаноў, быў кавалерам ордэна св. Уладзіміра IV ступені і меў знак адзнакі за 15 гадоў бездакорнай службы (ст. 17). Таксама пры яго доме быў казённы ўзорны пансіён высакародных дзяўчат Крузе.


Будынак ў Віцебскім батанічным садзе, які, верагодней за ўсе, з'яўляецца капліцай Сцяпана Восіпавіча Дуніна-Слепсця 1859 года з надбудаваным другім паверхам. Фота Сержука Серабро

Сам араторыюм згадваецца ў “Памятной книжке Витебской губернии” 1865 года, дзе адзначаецца год пабудовы і тое, што “храм этот выстроен без всякой нужды” (ст. 198). У кнізе наступнага года дадаюцца звесткі пра пераносны алтар храма.


Бачны цагляны звод скляпення. Фота Сержука Серабро

Выяву гэтага будынка можна знайсці РЅР° ілюстрацыі Уладзіслава Баярскага “Kościołe katolickie w Witebsku”, апублікаванай Сѓ 1873 РіРѕРґР·Рµ Сћ часопісе “Kłosy”, Р° затым Сѓ 1884 РіРѕРґР·Рµ Сћ часопісе “Tygodnik Powszechny”. РќР° жаль, РЅР° ілюстрацыі паблытаная нумарацыя малюнкаў, будынак адразу Р¶ пазнаецца РїР° вельмі спецыфічнай форме стрэльчатых вокнаў, СЏРєС–СЏ захаваліся РґР° сёння. РџРѕРґРїС–СЃ (пазначаны в„–10 замест в„–6), кажа, што гэта капліца паноў Слепсцяў.


Вокны з аркамі на былым фасадзе. якія таксама адпавядаюць малюнку 1873 года. Дзверы, верагодна, былі часткова закладзеныя і атрымалася трэцяе вакно. Фота Сержука Серабро

Вокны з аркамі на былым фасадзе таксама супадаюць з існуючымі. Пазней, праўда, дзверы, якія былі паміж імі, часткова замуравалі і зрабілі трэцяе вакно, што заўважна і па кладцы. А вось на другім паверсе вокны маюць простую прамакутную форму. Скляпенні ў будынку маюць цагляныя зводы. На ілюстрацыі Баярскага капліца намаляваная ў атачэнні дрэваў, што таксама кажа за тое, што гэта араторыюм Дуніна-Слепсця ў яго садзе.


Будынак ў Віцебскім батанічным садзе, які, верагодней за ўсе, з'яўляецца капліцай Сцяпана Восіпавіча Дуніна-Слепсця 1859 года з надбудаваным другім паверхам. Фота Юрыя Шпелева, 2009 год

Такім чынам, у Віцебску будзе знішчаны адзін з нямногіх ацалелых архітэктурных помнікаў XIX стагоддзя. На жаль, будынак не ўнесены ні ў якія ахоўныя спісы. Ён досыць даўно занядбаны і зарос плюшчом. Як быў храм “выстроен без всякой нужды” для расійскай імперскай адміністрацыі, так, пэўна, няма ў ім патрэбы і для сучаснай беларускай улады.

�нформация взята отсюда: http://news.vitebsk.cc/2015/10/04/u-vitsebsku-znyasuts-byilyi-budyinak-katalitskay-kaplitsyi-xix-stagoddzya/#prettyPhoto

[alexBel]

По моему вот она: http://orda.of.by/.map/?55.200167,30.213747&m=gm/17,visicom/18,e/13,3v/13

я на какой-то из старых карт видел в этой местности храм и думал как-нибудь проверить весь ботанический сад и попробовать найти, но не дошел.
по-моему очень похоже на то, что это и есть искомая часовня - несомненно первый этаж здания дореволюционный, а форма окон схожа с изображенной на старом рисунке.

[GlobusBelarusi]

Спасибо, интересный объект.

[Лёха]

alexBel

Як у час вы яго знайшлі, я якраз у Віцебску :)
Схадзіў сёння, пакуль стаіць на месцы. З інтэрпрэтацыяй з артыкулу цалкам згодны - гэта і ёсць капліца.

[ЕленаVit]

Всем привет!
У нас тут организовалась группа по защите этого здания, присоединяйтесь.
https://vk.com/public104099381
К слову, в Витебске еще много старых зданий, которые вот-вот захотят снести, и хотелось бы как-то организоваться и начать отстаивать их, чтобы было что детям показать.

[kalilaska]

[Лёха]

На Вашй Ніве з'явіліся старыя здымкі капліцы