Форум сайта «Глобус Беларуси»

[К�НДУС]

Сёння размова пойдзе пра царкву ў вёсцы Порплішча Докшыцкага раёна. Лічыцца, што на гэтым месцы першы храм быў пабудаваны ў 1627 годзе. А справа была такая...
Праводзіліся ў гэтых мясцінах раней кірмашы, бо тут было скрыжаванне гандлёвых шляхоў: з Докшыц на Глыбокае, з Мядзела на Ўшачы, з Бягомля на Міёры і далей на Латгалію да Балтыйскага мора. Прывёз сюды на продаж авечак і Ясь Стрыга - купец з Параф'янава. Да нешта пайшло ня так, спужаліся авечкі людскога гоману, ці яшчэ што, ды разбяжаліся па акрузе. Кінуўся шукаць Ясь сваіх авечак, і заблукаў. А тут жа лясы ды балоты. Некалькі дзён хадзіў ён, згаладаў бедны, змерз, як цуцык, пакуль ня ўбачыў у прасвеце леса поле і вёску. Выйшаў купец з леса, упаў на калені, пацалаваў зямлю, ды паабяцаў пану Богу збудаваць на гэтым месцы царкву. Вось так і з'явіўся тут храм, які зараз называецца Спаса-Прэабражэнскай царквой. Эх, ведаў бы Ясь Стрыга, што будзе потым з яго пабудовай!
А далей храм ня раз перараблялі. У 1793 годзе, пасля другога падзелу Рэчы Паспалітай, вёска Порплішча адышла да расейскай імперыі, і паняслося. Адразу ж храм капітальна перабудоўваюць, потым, у 1881 годзе, на ім з'яўляюцца вежа-званіца і купал. Рамонт адбываецца і напрыканцы 20 стагоддзя, а напачатку 21-га, наогул, вежу і купал зашываюць у салатавы сайдынг, што справакавала, нават, звяртанне ў пракуратуру дабраахвотнага таварыства аховы помнікаў. Але, дзе зараз тое таварыства, а сайдынг дагэтуль на месцы.

увеличить до 1080x720

Нягледзячы на такую колькасць рамонтаў, царкву ў Порплішчы можна назваць беларускай Пізанскай вежай. Калі глядзець на яе з боку дарогі, бачна, што купал праціснуў дах і нахіліўся ўправа. Ня ведаю, ці небяспечна гэта, але ў званы ніхто па гэтай справе ня б'е. Ва ўсялякім выпадку, я інфармацыі не знайшоў.

увеличить до 1080x725

увеличить до 1080x719

Насупраць царквы стаіць яшчэ адзін драўляны храм - касцёл Дзевы Марыі. Так што, будзеце праязджаць, націсніце на тормаз і спыніцеся.

[Александр Dehty]

Некалі і на глыбоцкай царкве такі ж барабан стаяў. Цяпер німа, а ўсё роўна храм велічны. Па мне, дык дзякуй, што цыбуліну тытанавую не усунулі і крыж мабыць яшчэ ўніяцкі застаўся.
А з іншага боку, гледзячы на падобныя храмы дарасійскай пабудовы, з прыстасаванымі званіцамі і купаламі, думаю: а калі прыбраць іх, атрымаем звычайны "барнхаус для малітвы". З аднаго боку нязвычна, з другога аўтэнтычна. Гэта так, роздум услых.
P.S. Святар у гэтай царкве з суседняй Крулеўшчыны, у яго "акругу" яшчэ дадайце Слабаду і Гняздзілава. Носіцца. што ўгарэлы паміж гэтымі кутамі. Мясцовы веруючы люд задаволены яго служэннем. Мяркую, грашовае пытанне з бюрактратычнымі праектамі і ўтрымлівае "пізанскую вежу" ў стабільным стане.

[К�НДУС]

Александр Dehty
Дзякуй, гэта цiкава.
Пра архiтэктуру яшчэ будзе размова, у мяне таксама ёсць "думкi ўслых".