Форум сайта «Глобус Беларуси»

[alexBel]

P.S. У меня просьба к админам или модераторам переименовать группу в "Белыничи и Белыничский район"

т.е. я хотел написать "тему")))

[GlobusBelarusi]

[alexBel]

[Валацуга]

***

[alexBel]

[Валацуга]

***

[alexBel]

[alexBel]

Мемориал на месте сожженной деревни Стефаново

[alexBel]

недавно съездил в Техтин
новую церковь еще не достроили





а вот дом, в котором сейчас находится церковь, ( https://fgb.by/viewtopic.php?p=45335#45335 ) по свидетельству местной жительницы была ранее школой и зданию, как она сказала "около 100 лет"

Также нашел место, где ранее находился фольварок "Крынки" (место, где родился В.К. Бялыницкий Бируля)
от усадебного дома ничего не осталось (был уничтожен во время войны) но сохранились кусты сирени, которые, как считается, сажал сам Бялыницкий-Бируля











Мемориальный камень (его почему-то установили примерно за километр от того места, где находился непосредственно сам фольварок)





и еще: побывал на станции Друть, старую водонапорную башню снесли примерно в 2008-2009 гг. и со слов местных их вообще было две: одна стояла в направлении Могилева от станции (та, которая есть на "глобусе") http://globustut.by/drut/index.htm
вторая стояла в направлении Минска - эту снесли еще раньше.

[GlobusBelarusi]

Спасибо.

[alexBel]

[GlobusBelarusi]

О, именно так и надо. :)

[alexBel]

Пахаванне часоў Свідрыгайлы
У час нарыхтоўкі драўніны ў лесе непадалёку ад вескі Студзенка былі выяўлены камяні, на якіх выбіты крыжы - як праваслаўнага, так і каталіцкага паходжанняў, а на адным з валуноў змешчаны кірылічная надпісы.

Сябры пошукавай групы "Следапыт" ДУА "Свяцілавіцкі ВПК ДССШ" абследавалі гэта старажытнае пахаванне. Юныя следапыты адшукалі 22 камяні. Большасць з іх ураслі ў зямлю, пакрытыя сівым мохам. Але ёсць і даволі цікавыя знаходкі. На некалькіх валунах высечаны чатырохканцовыя каталіцкія крыжы, на двух - крыжы Лівонскага рыцарскага ордэна, на астатніх - шсціканцовыя і васьміканцовыя праваслаўныя крыжы. Павалены леснікамі пры вырубцы лесу надмагільны камень з'яўляецца, бадай, самым цікавым.



Гэты валун каля метра ў даўжыню. на ім выбіты вялікі шасціканцовы крыж, унізе - яшчэ адзін, меншы, са стралой. На левым баку яго добра чытаецца жаночае славянскае імя Дара, таксама можна прачытаць словы "цела" і "душа". На камень нанесена выява чалавека, які ляжыць. На правым баку крыжа таксама ёсць кірылічны тэкст.
Найбольшую загадку ўтрымліваюць валуны з крыжам Лівонскага ордэна.



Правёўшы адпаведную даследчую працу, прыйшоў да высновы, што ў лесе каля Студзёнак знаходзяцца магілы ваяроў вялікага князя Свідрыгайлы, якія загінулі ў час грамадзянскай вайны 1432 - 1439 гадоў.
У 1430 годзе вялікім князем Вялікага Княства Літоўскага становіцца малодшы брат Ягайлы Свідрыгайла Альгердавіч, які узыйшоў на вялікае княжанне пры падтрымцы князёў і баяраў беларускіх, украінскіх, рускіх. Таму новапасаджаны вялікі князь і пачаў абапірацца на гэтыя сілы ў кіраванні дзяржавай. Пры Свідрыгайлу праваслаўная арыстакратыя "рускіх" земляў ВКЛ займае вышэйшыя пасады, засядае ў вялікакняскай Радзе. Яны прымаюць удзел у вырашэнні самых адказных дзяржаўных пытанняў: такіх як, напрыклад, заключэнне абаронча-наступальнага саюза з ордэнам супраць Польшчы.
Узрастанне палітычнай ролі феадалаў беларускага, украіскага, рускага паходжанняў прывяло да змовы супраць Свідрыгайлы літоўскіх феадалаў на чале з малодшым братам Вітаўта Жыгімонтам Кейстутавічам. У ноч на 1 верасня 1432 года адбыўся замах на вялікага князя. Свідрыгайла уцек у Полацк, а змоўшчыкі пасадзілі на вялікае княжанне Жыгімонта. Полацк становіцца сталіцай Вялікага княства Рускага. Унутраны канфлікт прывёў да грамадзянскай вайны 1432 - 1439 гадоў.
Пасля паражэння войска Свідрыгайлы ў бітве пад Вількамірам 1 верасня 1435 года барацьба не спынілася, бо Полацк, Віцебск, Мсціслаў, іншыя землі на ўсходзе Беларусі аказвалі ўпартае супраціўленне Жыгімонту. Дарэчы, левабярэжжа Друці ўваходзіла тады ў склад Мсціслаўскага княства.
З гісторыі вядома, што на баку Свідрыгайлы ў бітве пад Вількарам змагаліся харугвы беларускіх і украінскіх князеў, а таксама яго саюзнікі - рыцары Лівонскага ордэна, чэшскія і заходнееўрапейскія добраахвотнікі. Магчыма, пасля нейкай сутычкі з прыхільнікамі Жыгімонта ў 30-х гадах XV стагоддзя і ўзнікла гэта пахаванне з каталіцкімі і праваслаўнымі крыжамі, з крыжамі Лівонскага ордэна. Але адказ на ўсе пытанні наконт гэтых могілак трэба чакаць ад навукоўцаў
Зара над Друццю ад 31 ліпеня 2013 Анатоль Марозаў кіраўнік пошукавай групы "Следапыт"
На жаль гэты артыкул Зары над Друццю чамусьці ня быў апублікаваны ў інтэрнэце на афіцыйным сайце, таму артыкул набіраўся мной ўручную, а фатаграфіі былі проста перазнятыя з газеты.

[GlobusBelarusi]

Спасибо.

[alexBel]

На Галоўчынскім замчышчы сёлета праводзліся раскопкі:
Зямля раскрывае таямніцы
14.08.2013
Так атрымалася, што цягам доўгага часу археолагі чамусьці абыходзілі ўвагай Бялыніччыну. Можна літаральна на пальцах пералічыць тых навукоўцаў, якія праявілі інтарэс да археалагічных помнікаў нашага рэгіёна, дый большасць з іх аддавалі перавагу апісанню іх і разведцы. Раскопкі праводзілі Эдвард Зайкоўскі, Міхаіл Лашанкоў, Віталь Мядзведзеў, Вячаслаў Капыцін.
Тры гады таму новую старонку археалагічнага даследавання Бялыніччыны пачаў пісаць выпускнік СШ № 1, цяперашні аспірант Інстытута гісторыі НАН Беларусі Алесь Вашанаў. Прафесійны інтарэс маладога навукоўцы палягае ў даследаванні мезалітычных помнікаў і вывучэнні тэхналогіі апрацоўкі крэменю плямёнамі каменнага веку.
Толькі за свой першы палявы сезон на Бялыніччыне малады навуковец выявіў за дзясятак невядомых дагэтуль археалагічных помнікаў, а раскопкі, праведзеныя ім на стаянцы неаліту і бронзавага веку, якая знаходзіцца на паўночна-заходняй ускраіне райцэнтра, дазваляюць сцвярджаць, што тут знаходзілася стаянка людзей эпохі мезаліту. Такім чынам, гэта першы вядомы ў раёне помнік дадзенай эпохі.
Наогул, не толькі ваколіцы Бялынічаў, але і ўся тэрыторыя нашага раёна перспектыўная і цікавая для археалагічных даследаванняў. Няма сумнення ў тым, што даследчыкаў чакаюць унікальныя знаходкі і проста фантастычныя адкрыцці.
Днямі завяршылі чарговы палявы сезон археолагі МДУ імя А. Куляшова, якія даследавалі Галоўчынскае замчышча. Кіраўнік археалагічнага атрада студэнтаў, будучых настаўнікаў гісторыі, прафесар, доктар гістарычных навук Ігар Марзалюк у гутарцы з карэспандэнтамі “Зары над Друццю” адзначыў унікальнасць мясцовага замка як фартыфікацыйнай бастыённай пабудовы.


Археолагі за прамыўкай керамічных знаходак
Дагэтуль так грунтоўна даследаваннем Галоўчынскага замка навукоўцы не займаліся. Апошнім часам свае “раскопкі” яго праводзілі толькі гэтак званыя “чорныя” капальнікі, якія пакінулі пасля сябе шмат невялікіх ямак на дзірване замкавай плошчы.
З гістарычных крыніц вядома, што замак быў узведзены ў ХVІ стагоддзі на ўзвышшы, верхняя закругленая плошча якога складала ў дыяметры 30 метраў. У 1585 годзе Галоўчын дасягнуў статуса “места”, і быў абнесены ўмацаваннямі, якія ўтваралі адну з ліній абароны. “Баркалабаўскі летапіс” называе ў запісах пад гэтым годам “брону Остроговую”, а выкапаная сажалка павінна была ўскладніць подступы да замка.
– Цікавасць уяўляюць сабой запіскі князя Багуслава Радзівіла, складзеныя ім у 1647 годзе, – заўважае археолаг Іван Спірын, які збірае дадзеныя для кандыдацкай дысертацыі на тэму фартыфікацыйных збудаванняў Беларусі. – Князь піша, што на той час у Галоўчыне налічвалася пяць храмаў, дзве школы. У паселішчы ясна прасочваліся дзве лініі абароны: фартыфікацыйныя ўмацаванні самога месца, дзе была ўзведзена яшчэ адна брама – “Быхаўская”; і ўмацаванні замка з яго вежамі і бастыёнамі.
Ураджэнец старажытнага Галоўчына журналіст Віктар Сухараў згадаў, што мясцовы замак у першыя пасляваенныя гады адкрыў сын галоўчынскага фельчара Барыса Назарэўскага, які вучыўся ў Ленінградзе. У тамашняй публічнай бібліятэцы студэнт адшукаў нейкую старую кнігу са звесткамі пра замак і летам раскапаў уваход у яго.
– Мы, школьнікі, – успамінае Віктар Яфімавіч, – любілі бавіць тут свой вольны час, пранікалі ў падзямелле. А потым мясцовы калгас пабудаваў на замчышчы цэх па перапрацоўцы малака.
Археолаг Іван Спірын на месцы паказаў бастыённыя ўмацаванні замка, якія адносна добра захаваліся, і патлумачыў, што да 1708 года, калі адбылася вядомая Галоўчынская бітва шведаў з рускім войскам, замак ужо страціў сваё ваеннае значэнне і, хутчэй за ўсё, у гэтых мэтах не выкарыстоўваўся.
Археолагі заглыбіліся ў зямлю замчышча прыкладна на два з паловай метра.
– Сутарэнні ідуць глыбей, – кажа Іван Спірын. – У мураваных пакоях захоўваўся правіянт і, мажліва, боепрыпасы. Па вялікім рахунку, мы правялі расчыстку помніка, падрыхтаваліся да будучай археалагічнай працы, якой хопіць на тры-пяць і больш гадоў.
Кідаецца ў вочы, што кладка сцен замка ўзорыста выканана з цэглы-пальчаткі, якая шырока выкарыстоўвалася ў Беларусi з ХІІ і да канца ХVІІ стагоддзяў. Унікальнасць тэхналогіі яе вытворчасці ў тым, што майстар пальцамі абавязкова павінен быў пакінуць на адным баку цагліны не менш за тры сляды для больш трывалага шчаплення. У такім выглядзе цэгла адпраўлялася ў печ на абпал.


Падземны комплекс замка
Адшукалі археолагі кераміку, кафлю, рэшткі карнізаў... Як мяркуецца, ХVІІ стагоддзя. Сярод цікавых знаходак – фрагмент корка ад бутэлькі лонданскага “Портара”, дно шкляной бутэлькі, на якім па крузе выгравірана: “HOLOWCIYH”. Апошняя знаходка дае падставы меркаваць аб тым, што ў тагачасным Галоўчыне дзейнічала гута альбо бутэлькі пад спіртное вырабляліся на заказ.
Іван Спірын мяркуе прадоўжыць раскопкі Галоўчынскага замка наступным летам. Так што цікавыя знаходкі ўсё яшчэ наперадзе.
Міхась КАРПЕЧАНКА.
Фота Дзмітрыя КАРПЕЧАНКІ.
Зара над Друццю 14.08.2013
http://zara.by/by/numbers?art_id=2014